Delaware, Amerika Birleşik Devletleri’nde şirket kurmak isteyen girişimciler için en çok tercih edilen eyaletlerden biridir. Esnek şirket yasaları, vergi avantajları ve güçlü hukuki altyapısı sayesinde hem küçük işletmeler hem de uluslararası yatırımcılar Delaware’i tercih etmektedir. Amerika’da iş yapmak, yatırımcı çekmek ya da küresel ölçekte prestij kazanmak isteyen girişimciler için Delaware’de şirket açmak önemli bir stratejik adımdır.
Delaware’in Tercih Edilme Nedenleri
Delaware’de bugün 1,8 milyondan fazla şirket kayıtlıdır ve Fortune 500 şirketlerinin büyük çoğunluğu burada kurulmuştur. Bunun birkaç nedeni vardır. Öncelikle eyaletin şirket yasaları son derece esnektir ve farklı büyüme hedeflerine sahip işletmeler için uygun çözümler sunar. Ticari anlaşmazlıkları hızla çözen ve şirket davalarında uzmanlaşmış Chancery Mahkemesi, yatırımcıların güvenini artırır. Delaware ayrıca şirket sahiplerinin adlarını kamuya açık kayıtlarda paylaşma zorunluluğu getirmez, bu da girişimciler için önemli bir gizlilik avantajıdır. Eyalet dışında faaliyet gösteren şirketlerden kurumlar vergisi alınmaması da Delaware’i cazip hale getirir.
Delaware’de Kurulabilecek Şirket Türleri
Delaware’de en çok tercih edilen şirket türü Limited Liability Company (LLC) yapısıdır. Bu model küçük işletmeler için hem uygun maliyetli hem de esnektir. Yatırım almayı hedefleyen girişimler için Corporation daha uygundur çünkü hissedar hakları güçlü bir şekilde korunur ve yatırımcıların alışık olduğu bir yapıdır. Profesyonel ortaklıklar veya yatırım fonları için Limited Partnership (LP) öne çıkar. Sosyal fayda veya çevre odaklı girişimler için ise Public Benefit Corporation (PBC) özel bir seçenektir.
Delaware’de Şirket Kurma Süreci
Şirket Adı Belirleme
İlk adım olarak, Delaware’de başka bir şirketin kullanmadığı benzersiz bir ad seçmek gerekir. Bu kontrol, Delaware Division of Corporations’ın veritabanı üzerinden yapılabilir.
Kayıtlı Temsilci Atama
Her Delaware şirketinin eyalet sınırları içinde bulunan bir kayıtlı temsilcisi olmalıdır. Bu kişi veya kurum, resmi yazışmaları ve hukuki belgeleri şirket adına alır. Çoğu girişimci profesyonel kayıtlı temsilci hizmeti almayı tercih eder.
Kuruluş Belgelerinin Sunulması
Şirketin türüne göre Delaware Division of Corporations’a resmi belgeler sunulur. Corporation için Certificate of Incorporation, LLC için ise Certificate of Formation doldurulmalıdır. Bu işlem çevrim içi ya da posta yoluyla yapılabilir.
İç Düzenleme Belgeleri
Şirket kurulduktan sonra iç düzenleyici belgelerin hazırlanması önemlidir. Corporation yapılarında şirket tüzüğü (bylaws), LLC yapılarında ise işletme sözleşmesi (Operating Agreement) oluşturulmalıdır. Bu belgeler yasal olarak zorunlu olmasa da ortakların hak ve sorumluluklarını netleştirdiği için büyük önem taşır.
Vergi Kimlik Numarası (EIN)
IRS üzerinden alınan Employer Identification Number (EIN), banka hesabı açmak, vergi ödemek ve yatırım almak için zorunludur. Yabancı girişimciler de Social Security Number sahibi olmadan EIN alabilir.
Banka Hesabı Açma
Şirket faaliyetlerini yürütmek için ABD’de banka hesabı açılması gerekir. Bankalar genellikle kuruluş belgelerini, EIN numarasını ve şirket sahiplerinin kimlik belgelerini talep eder. Bazı bankalar fiziksel başvuru isterken, online bankacılık çözümleri de giderek yaygınlaşmaktadır.
Yıllık Yükümlülükler
Delaware’de şirketlerin her yıl yerine getirmesi gereken yükümlülükler vardır. Corporation yapılarında Franchise Tax ve Annual Report, LLC’lerde ise sabit yıllık vergi ödenmesi zorunludur. Ayrıca kayıtlı temsilcinin de aktif kalması gerekir.
Delaware’in Vergi Avantajları
Delaware’in sunduğu vergi avantajları oldukça caziptir. Eyalet içinde faaliyet göstermeyen şirketler kurumlar vergisi ödemez. Delaware’de satış vergisi bulunmaz. LLC’ler için yıllık sabit vergi 300 dolardır. Corporation yapılarında franchise vergisi şirketin yapısına göre hesaplanır ve doğru planlama ile düşük seviyelerde tutulabilir. Ancak başka eyaletlerde faaliyet gösteren şirketlerin o eyaletlerde de vergi yükümlülüğü doğacağını unutmamak gerekir.
Delaware’de Şirket Açmanın Avantajları
Delaware, yatırımcı güveni sağlayan güçlü bir hukuk sistemine sahiptir. Bu da riskleri azaltır ve sermaye bulmayı kolaylaştırır. Şirket sahipleri için güçlü hukuki koruma vardır. Gizlilik avantajı sayesinde şirket sahiplerinin isimleri kamuya açık belgelerde yer almaz. Ayrıca LLC yapısı küçük işletmeler için esneklik sunarken, Corporation yapısı yatırımcıların tercih ettiği bir modeldir.
Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Delaware’de şirket açmanın bazı dezavantajları da vardır. Büyük şirketlerde franchise vergisi maliyetli olabilir. Şirket başka bir eyalette faaliyet gösteriyorsa, o eyalette yabancı şirket kaydı yapılmalı ve vergi ödenmelidir. Ayrıca kayıtlı temsilci hizmetleri de ek bir maliyet getirir.
Yabancı Girişimciler İçin Delaware
ABD dışında yaşayan girişimciler de Delaware’de şirket kurabilir. LLC veya Corporation seçeneklerinden birini tercih ederek kayıt yapılabilir. EIN alınması ve banka hesabı açılması sürecinde bazı ek prosedürler olsa da genel süreç oldukça erişilebilirdir. Çifte vergilendirmeyi önlemek için girişimcilerin ülkeleri ile ABD arasındaki vergi anlaşmalarını incelemesi önemlidir.
Delaware ve Diğer Eyaletlerin Karşılaştırılması
Delaware, genellikle Nevada veya Wyoming ile karşılaştırılır. Bu eyaletler de düşük vergiler ve gizlilik avantajı sunar. Ancak Delaware’in en önemli farkı, yatırımcıların ve hukuk uzmanlarının alışık olduğu güçlü yasal altyapısıdır. Uluslararası yatırım almak isteyen girişimler için Delaware çok daha prestijli bir tercihtir.
Başarılı Bir Kuruluş İçin Öneriler
Profesyonel kayıtlı temsilci kullanmak, yıllık raporları zamanında sunmak ve şirket belgelerini düzenli tutmak önemlidir. Yabancı girişimciler için vergi danışmanından destek almak çifte vergilendirme risklerini ortadan kaldırır. Şirket kuruluşu yapılırken yalnızca bugünkü ihtiyaçlara değil, ileride yatırım almayı veya halka açılmayı da kapsayan uzun vadeli planlara odaklanmak gerekir.