Girişimciler İçin Avrupa’da KDV (VAT) Kaydı Rehberi

Avrupa pazarı, e-ticaret ve dijital hizmetler açısından dünyanın en düzenli, geniş ve yüksek potansiyelli bölgelerinden biridir. Ancak bu pazara girmek isteyen girişimciler için dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri KDV, yani Avrupa terminolojisiyle VAT (Value Added Tax) sistemidir. Avrupa Birliği ülkeleri başta olmak üzere, birçok Avrupa ülkesinde mal veya hizmet satışı yapacak olan girişimcilerin yasal olarak VAT kaydı yaptırmaları ve KDV süreçlerini yönetmeleri gerekir.

Bu rehberde, Avrupa’da şirket kurmadan veya kurarak satış yapmak isteyen girişimcilerin VAT kaydını nasıl yaptırabileceklerini, hangi ülkelerde ne gibi prosedürlerin olduğunu, eşik değerlerini, OSS sistemini ve dikkat edilmesi gereken yasal yükümlülükleri ayrıntılı biçimde inceleyeceğiz.

---

Avrupa’da VAT Sistemi Nasıl Çalışır?

Avrupa’daki VAT sistemi, tüketiciye yapılan satışlarda vergi tahsil edilmesini ve bu verginin devlete ödenmesini zorunlu kılar. Şirketler, gerçekleştirdikleri satışlara oranla VAT tahsil eder; aynı zamanda işletme giderlerinde ödedikleri VAT’ı da geri alabilir.

Temel işleyiş şu şekildedir:

• Satıcı, satış fiyatına VAT ekler

• Alıcı bu fiyatı öder

• Satıcı, tahsil ettiği VAT'ı ilgili ülkenin vergi dairesine beyan eder ve öder

• Aynı zamanda giderleri üzerindeki VAT'ı mahsup edebilir

Bu sistem Avrupa Birliği içinde uyumlu biçimde işler; ancak her ülkenin kendi VAT oranı, kayıt eşiği ve prosedürü vardır.

---

Hangi Durumlarda VAT Kaydı Gerekir?

Bir girişimcinin Avrupa’da VAT kaydı yaptırması gereken başlıca durumlar şunlardır:

• AB üyesi bir ülkede fiziksel ürün depolamak ve oradan gönderim yapmak

• O ülke sınırları içindeki tüketicilere dijital hizmet satışı yapmak

• E-ticaret platformları üzerinden AB içi tüketicilere doğrudan satış yapmak

• Yıllık satışların ilgili ülkenin VAT kayıt eşiğini aşması

• Amazon FBA Avrupa programı kullanmak

• OSS (One-Stop-Shop) sistemine dahil olmak ve AB genelinde satış yapmak

Bu yükümlülükler hem şirketler hem de bireysel girişimciler için geçerli olabilir.

---

VAT Kayıt Eşiği Nedir?

Her Avrupa ülkesinin yıllık olarak belirlediği bir VAT kayıt limiti (threshold) vardır. Bu eşik aşıldığında, o ülkede VAT kaydı zorunlu hale gelir. Örnekler:

• Almanya: €0 (yani satış yapılır yapılmaz VAT kaydı gerekir)

• Hollanda: €0

• Fransa: €35.000

• İtalya: €35.000

• Polonya: €10.000 (AB içi dijital satışlar için)

AB genelinde 2021 yılında yürürlüğe giren OSS (One Stop Shop) sistemi ile, AB ülkeleri arasında yapılan satışlarda tek bir merkez üzerinden VAT yönetimi mümkündür. Bu sistem, mikro girişimciler için işleri önemli ölçüde kolaylaştırır.

---

OSS (One Stop Shop) Sistemi Nedir?

OSS, AB içindeki e-ticaret satıcılarının birden fazla ülkede ayrı ayrı VAT kaydı yaptırmak zorunda kalmadan tek bir ülke üzerinden tüm AB satışlarını beyan edebileceği merkezi bir sistemdir. Özellikle dijital hizmetler ve sınır ötesi B2C satışlar yapan girişimciler için büyük kolaylık sağlar.

OSS avantajları:

• Tek ülke üzerinden kayıt (örneğin Almanya'da kayıt olarak tüm AB’ye satış yapılabilir)

• Aylık ya da üç aylık beyanlarla tüm satışlar raporlanabilir

• KDV oranları otomatik olarak ülkeler bazında ayrıştırılır

• Amazon FBA kullananlar için avantaj sağlar

Ancak OSS sisteminde de düzenli beyan, doğru oranların hesaplanması ve zamanında ödeme büyük önem taşır.

---

VAT Kaydı Nasıl Yapılır?

Her ülkenin prosedürü farklı olsa da genel olarak izlenmesi gereken adımlar şunlardır:

1. Vergi Dairesiyle İletişim Kurma
   İlgili ülkenin vergi otoritesinin web sitesi üzerinden çevrim içi başvuru formu doldurulur. İngilizce dil desteği olan ülkeler genellikle bu süreci kolaylaştırır.

2. Şirket Bilgileri ve Vergi Numaraları
   Şirket bilgileri (varsa), pasaport ya da kimlik, iletişim bilgileri ve iş planı gibi belgeler talep edilir.

3. VAT Numarasının Alınması
   Başvurunun onaylanmasıyla birlikte size özel bir VAT ID verilir. Bu numara faturalarınızda yer almalıdır.

4. Düzenli Beyanname ve Ödeme
   Her ay veya çeyreklik dönemlerde satışlarınızla ilgili VAT beyannamesi verilir. Toplanan vergi ilgili ülkenin hesabına yatırılır.

Bazı ülkeler başvuru sürecinde yerel temsilci veya vergi danışmanı talep edebilir. Bu tür durumlar için yerel hizmet sağlayıcılardan destek almak faydalıdır.

---

Hangi Ülkelerde VAT Kaydı Daha Kolaydır?

Girişimciler için VAT kaydı süreci ülkeden ülkeye kolaylık açısından farklılık gösterir. Genel olarak VAT kaydının daha hızlı ve çevrim içi yapılabildiği ülkeler:

• Estonya: e-Residency ile uzaktan işlem kolaylığı

• İrlanda: İngilizce destekli, sade form yapısı

• Hollanda: Amazon FBA kullananlar için hızlı süreç

• Polonya: Bütçe dostu hizmet sağlayıcılar ile kolay başvuru

• Litvanya ve Letonya: Dijital altyapısı güçlü ve süreç şeffaf

Ayrıca OSS sistemine dahil olmayı planlayanlar için kayıt işlemini Almanya, Estonya veya Hollanda gibi ülkeler üzerinden yapmak yaygın bir tercih haline gelmiştir.

---

VAT Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Satış yapmadan önce eşiğinizi bilin ve buna göre erken kayıt yaptırın

• Fatura ve ödeme sisteminizin VAT uyumlu olmasına dikkat edin

• Hangi ülkeye ne oranda KDV tahsil ettiğinizi doğru belgeleyin

• Yerel KDV oranları ürün kategorisine göre değişebilir, kontrol edin

• Gecikmiş beyanlar ceza ve faizle sonuçlanabilir

• Muhasebe süreçlerinde profesyonel destek almak uzun vadede faydalıdır

---

Girişimciler İçin Önerilen Adımlar

• Avrupa’da şirket kurmadan da VAT kaydı yapılabilir; örneğin Türkiye’de kurulu şirketiniz için

• Amazon FBA kullanıyorsanız, ürünlerin depolandığı ülkelerde VAT kaydı zorunludur

• Shopify veya WooCommerce altyapısı kullanan girişimciler için, satış yaptıkları ülkeye göre otomatik KDV oranı belirleyen uygulamalar entegre edilebilir

• Wise, Payoneer gibi platformlar üzerinden alınan ödemeler KDV açısından izlenmeli ve belgelenmelidir

• OSS sistemini kullanarak birden fazla ülkeye satış yapma planı olanlar, tek noktadan yönetim için en uygun ülkeyi seçmelidir