Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), özellikle son 10 yılda girişimciler ve startup’lar için dünyanın en cazip iş merkezlerinden biri hâline gelmiştir. Dubai, Abu Dhabi ve Sharjah gibi emirliklerde yer alan serbest bölgeler (free zones), yabancı yatırımcılara %100 mülkiyet hakkı, vergi avantajları, hızlı şirket kurulumu ve global erişim gibi önemli fırsatlar sunar. E-ticaret, dijital hizmetler, yazılım, danışmanlık, ihracat ve fintech gibi alanlarda faaliyet göstermek isteyen girişimciler için BAE’de serbest bölge şirketi kurmak, hem yasal altyapı hem de uluslararası iş bağlantıları açısından stratejik bir hamledir.
Bu rehberde BAE’de serbest bölge şirketi kurmanın tüm yönlerini ayrıntılı olarak ele alıyoruz. Hangi serbest bölgelerin ne tür avantajlar sunduğunu, başvuru sürecinin nasıl işlediğini, hangi belgelerin gerektiğini, maliyetleri, vergi yükümlülüklerini ve dikkat edilmesi gereken yasal konuları adım adım açıklıyoruz.
Serbest Bölge Nedir ve Neden Tercih Edilir
BAE’deki serbest bölgeler, yabancı girişimcilerin ve şirketlerin yerel bir ortak olmadan %100 sahiplik ile şirket kurmasına imkân tanıyan özel ticaret bölgeleridir. Her serbest bölge, belirli sektörlere hizmet verir ve kendi düzenleyici otoritesine sahiptir. Serbest bölgeler, girişimcilere sadece iş kurmak için değil, aynı zamanda ticari faaliyetlerini vergi yükü olmadan yürütmek, ofis alanı kiralamak, ikamet vizesi almak ve global pazara erişmek açısından da büyük kolaylık sağlar.
BAE’de Serbest Bölge Şirketi Kurmanın Avantajları
BAE serbest bölgelerinde şirket kurmanın sağladığı başlıca avantajlar şunlardır:
-
%100 yabancı sahiplik hakkı
-
Kurumlar vergisinden muafiyet (belirli şartlarla)
-
KDV muafiyeti (serbest bölge içi işlemlerde)
-
Hızlı ve dijital başvuru süreçleri
-
1 ila 3 yıl arasında geçerli olan girişimci ve çalışan vizeleri
-
Prestijli ve güvenilir iş adresi
-
Geniş küresel iş ağına erişim
-
Şirket bankacılığı için kolaylıklar
-
Lojistik, ithalat ve ihracat avantajları
-
İngilizce yasal altyapı ve döküman desteği
Hangi Serbest Bölge Seçilmeli
BAE’de 40’tan fazla serbest bölge vardır ve her biri belirli sektörlere veya faaliyet türlerine odaklanır. Girişimciler için öne çıkan bazı bölgeler şunlardır:
Dubai Multi Commodities Centre (DMCC)
Dubai merkezlidir. Teknoloji, ticaret, danışmanlık ve dijital hizmetler için uygundur. Ofis alanı seçenekleri geniştir. En prestijli bölgelerden biridir.
Dubai Internet City (DIC)
Dijital medya, yazılım geliştirme, web hizmetleri ve IT startup’ları için özel olarak oluşturulmuştur. Yüksek kira maliyetleri vardır ancak güçlü bir ekosistem sunar.
Dubai Silicon Oasis (DSO)
Teknoloji odaklı girişimler için uygundur. İnovasyon merkezleri ve devlet destekli programlara erişim sunar.
IFZA (International Free Zone Authority)
Maliyet açısından avantajlı, uzaktan başvuru yapılabilen bir bölgedir. E-ticaret ve danışmanlık şirketleri için uygundur. Fiziksel ofis zorunluluğu bulunmaz.
SHAMS (Sharjah Media City)
Uygun fiyatlı lisans seçenekleri ve düşük başlangıç maliyeti ile özellikle dijital içerik üreticileri, medya girişimleri ve bireysel girişimciler için ideal bir bölgedir.
RAKEZ (Ras Al Khaimah Economic Zone)
İhracat yapan veya düşük bütçeyle işe başlamak isteyen girişimler için caziptir. Depo ve üretim alanları mevcuttur.
Serbest Bölge Şirketi Türleri
BAE’de serbest bölgelerde en yaygın şirket türleri şunlardır:
-
FZ-LLC (Free Zone Limited Liability Company): Bir ya da daha fazla ortakla kurulabilir. En yaygın tercih edilen yapı budur.
-
FZE (Free Zone Establishment): Tek bir kişi ya da kuruluş tarafından kurulan yapı.
-
Branch (Şube): Halihazırda yurt içinde ya da yurt dışında kurulmuş bir şirketin serbest bölgede şubesidir.
Girişimciler için genellikle FZ-LLC yapısı önerilir, çünkü yatırım almayı kolaylaştırır ve ortaklık yapısı esnektir.
Şirket Kurma Süreci
Serbest bölgede şirket kurmak genellikle 5 ila 15 iş günü arasında tamamlanır. Başvuru ve kurulum süreci genel olarak aşağıdaki adımları içerir:
-
Serbest bölge ve şirket yapısının seçimi
-
Şirket isminin belirlenmesi ve onaylanması
-
Gerekli belgelerin hazırlanması ve sunulması
-
Lisans türünün (danışmanlık, e-ticaret, medya vb.) belirlenmesi
-
Kira veya sanal ofis sözleşmesinin yapılması
-
Ödemelerin yapılması
-
Şirketin tescili ve ticaret lisansının alınması
-
Şirket banka hesabı açılması
-
Girişimci ve çalışan vizesi başvurusu
Gerekli Belgeler
Belgeler İngilizce olmalı ve gerektiğinde noter tasdikli çevrileri sunulmalıdır.
Vize ve Oturum Hakkı
BAE’de serbest bölgede kurulan şirketin ortakları, yöneticileri ve çalışanları, şirket üzerinden 1 ila 3 yıl geçerli ikamet vizeleri alabilir. Bu vize sahiplerine Emirates ID verilir ve BAE içinde ikamet etme, banka hesabı açma, araç kiralama ve mülk satın alma hakkı tanınır. Girişimci vizesi aynı zamanda aile bireylerini de kapsayabilir.
Vergilendirme
BAE, uzun yıllar boyunca vergi cenneti olarak anılmıştır. 2023 itibarıyla %9 oranında bir kurumlar vergisi getirilmiştir. Ancak bu vergi, yıllık 375.000 AED (yaklaşık 100.000 USD) gelir sınırının üzerindeki kazançlar için geçerlidir. Serbest bölgelerde faaliyet gösteren ve belirli kriterleri karşılayan şirketler ise bu vergiden muaf tutulabilir. Ayrıca çoğu serbest bölge içi işlemde KDV muafiyeti bulunur. BAE’de kişisel gelir vergisi veya sermaye kazancı vergisi bulunmaz.
Şirket Banka Hesabı Açmak
BAE’de şirket kurduktan sonra yerel bir banka hesabı açmak mümkündür. Ancak bankalar kapsamlı KYC (müşterini tanı) süreçleri uyguladığı için hesap açımı dikkatle yönetilmelidir. Gerekli belgeler arasında şirket evrakları, pasaport, Emirates ID, iş planı ve sözleşmeler yer alır. Girişimciler çoğunlukla Emirates NBD, RAKBANK, Mashreq veya ADIB gibi bankaları tercih eder. Alternatif olarak WIO, Zand gibi dijital bankalar da startup dostu çözümler sunar.
Marka ve Fikri Mülkiyet Koruması
BAE’de marka tescili yapmak için UAE Ministry of Economy üzerinden başvuru yapılabilir. Şirket adı ve logonun tescillenmesi, özellikle e-ticaret ve dijital hizmetlerde önemlidir. Ayrıca patent, yazılım ve tasarımlar için de koruma başvurusunda bulunmak mümkündür. Tescil süreçleri belirli ücretler ve yasal danışmanlık gerektirebilir.
Yıllık Yükümlülükler ve Lisans Yenileme
Serbest bölgelerde şirketlerin her yıl ticaret lisanslarını yenilemesi gerekir. Ayrıca ofis sözleşmesinin uzatılması, vize sürelerinin takip edilmesi, KDV beyannameleri (varsa) ve varsa finansal raporlamaların yapılması gerekir. Aksi takdirde cezai yaptırımlar uygulanabilir ve şirketin faaliyet izni askıya alınabilir. Bu işlemler genellikle kurulum sırasında çalışılan yetkili ajanslar veya muhasebe firmaları aracılığıyla takip edilir.