Amerika Birleşik Devletleri, teknoloji tabanlı girişimler için dünyanın en büyük pazarı ve aynı zamanda en güçlü yatırım ekosistemlerinden biridir. Özellikle yazılım, SaaS, e-ticaret, fintech ve mobil uygulama gibi alanlarda faaliyet gösteren startup’lar için ABD’de şirket kurmak hem büyüme potansiyeli hem de global pazarda güvenilirlik açısından stratejik bir adımdır. Bu rehberde ABD’de şirket kurma sürecini, hangi yapının seçilmesi gerektiğini, hangi eyaletlerin girişimcilere daha uygun olduğunu, maliyetleri, vergilendirme süreçlerini ve şirket kurulumundan sonra dikkat edilmesi gereken hukuki yükümlülükleri detaylı olarak ele alıyoruz.
ABD’de Şirket Kurmanın Avantajları
ABD’de şirket kurmanın en büyük avantajlarından biri küresel düzeyde güven veren bir yapıya kavuşmaktır. Özellikle yatırım almak isteyen girişimler için ABD merkezli bir yapı, yerli ve yabancı yatırımcılara daha fazla güven verir. Global ödeme sistemlerine entegrasyon kolaylığı, uluslararası müşterilere fatura kesebilme imkanı, marka ve fikri mülkiyet haklarının daha güçlü korunması gibi pek çok faktör bu kararı destekler. Ayrıca ABD’nin girişimcilik ekosistemi son derece gelişmiştir. Kuluçka merkezleri, hızlandırıcı programlar, melek yatırımcı ağları ve risk sermayesi fonları açısından zengin bir ortam sunar. Şirketinizi ABD’de kurmanız, sizi bu büyük ağın bir parçası yapar.
Hangi Şirket Türü Seçilmelidir
ABD'de en çok tercih edilen iki temel şirket türü LLC (Limited Liability Company) ve C-Corp (C Corporation) yapılarıdır. LLC yapısı daha esnek bir vergilendirme sistemi sunar ve küçük girişimler için uygundur. Özellikle bireysel ya da küçük ortaklı dijital girişimler için başlangıçta LLC yapısı maliyet ve yönetim kolaylığı açısından avantajlıdır. Ancak yatırım alma hedefi olan, hisse devri yapacak, büyüme planı olan startup’lar için C-Corp yapısı tercih edilmelidir. Özellikle Delaware eyaletinde kurulan C-Corp şirketler, ABD merkezli yatırımcıların en çok tercih ettiği yapıdır. Çünkü bu yapı, hisse senedi çıkarma, opsiyon verme, hisse transferi gibi süreçleri standart ve güvenli bir şekilde yürütmeyi mümkün kılar.
Hangi Eyalet Tercih Edilmeli
ABD’de şirket kurarken hangi eyalette kurulacağı çok önemlidir. Her eyaletin kendi ticaret yasaları, vergi oranları ve kayıt şartları vardır. Startup’lar için en sık tercih edilen eyaletler Delaware, Wyoming, Florida ve California’dır. Delaware, özellikle C-Corp kurmak isteyen girişimler için en yaygın tercihtir. Hukuki altyapısı, yatırımcı dostu yapısı ve hızlı kurulum süreci ile öne çıkar. Delaware yasaları, şirketlerin hisse dağılımı, yönetim kurulu yapısı ve yatırım sonrası değişiklikler açısından esneklik sağlar. Wyoming ise LLC kurmak isteyen girişimler için caziptir. Gizlilik seviyesi yüksek, yıllık maliyetleri düşüktür ve başlangıç aşamasında dijital iş modeline sahip startup’lar için uygundur. Fiziksel olarak ABD’de faaliyet gösterecek bir girişim söz konusuysa, iş yapılacak eyalette şirket kurulması önerilir. Örneğin bir startup Kaliforniya’da ofis açacaksa şirketin o eyalette kurulması gerekir.
ABD Şirket Kurma Süreci
Amerika’da şirket kurmak için fiziksel olarak orada bulunmak gerekmez. Girişimciler, internet üzerinden şirketlerini uzaktan kurabilirler. Süreç temel olarak şu adımları içerir: şirket türü ve eyalet seçilir, şirket adı belirlenir ve uygunluğu kontrol edilir, kayıtlı temsilci atanır, kuruluş belgeleri hazırlanır ve ilgili eyaletin resmi kurumuna başvuru yapılır. Kuruluş onaylandıktan sonra IRS (Internal Revenue Service) üzerinden EIN (Employer Identification Number) alınır. Bu numara şirketin vergi numarasıdır ve banka hesabı açmak, fatura kesmek, ödeme sistemlerine kayıt olmak gibi işlemler için gereklidir. Kurulum süreci genellikle 3 ila 10 iş günü arasında tamamlanabilir.
Gerekli Belgeler ve Bilgiler
ABD’de şirket kurmak için temel olarak pasaport, adres beyanı, şirket adı ve yapısı, ortakların bilgileri, faaliyet alanı gibi bilgiler yeterlidir. Başvuru sırasında bir kayıtlı temsilci (registered agent) atanması zorunludur. Bu temsilci şirketin eyaletteki resmi adresidir ve resmi evrakların teslim alındığı noktadır. Ayrıca bazı durumlarda şirket kurulum platformları kimlik doğrulaması için kısa bir görüntülü görüşme veya selfie isteyebilir. Stripe, PayPal ve benzeri ödeme sistemleri kurumsal hesap açılışlarında bu belgeleri talep eder.
Dijital Hizmet Sağlayıcılar
Amerika’da şirket kurmak için çeşitli online platformlar üzerinden hizmet alınabilir. Bu servisler aracılığıyla şirket kaydı, EIN başvurusu, banka hesabı açımı, muhasebe entegrasyonu gibi işlemler tek merkezden yürütülebilir. En yaygın kullanılan hizmet sağlayıcılar Firstbase, Stripe Atlas, Doola, Clerky ve LegalZoom’dur. Bu firmalar genellikle Delaware veya Wyoming üzerinden şirket kurulumu sağlar. Bazıları kurulum sonrası marka tescili, yatırım dokümantasyonu ve yıllık raporlama hizmetleri de sunar.
Vergilendirme
ABD’de şirketlerin vergi durumu seçilen yapıya ve eyalete göre değişir. LLC yapılar genellikle pass-through olarak vergilendirilir, yani şirketin kârı doğrudan ortaklara geçer ve ortaklar kendi ülkelerinde bu geliri beyan eder. Ancak LLC ABD içinde gelir elde ediyorsa yine vergi yükümlülüğü doğabilir. C-Corp şirketler ise ayrı bir tüzel kişilik olarak vergi öder. Federal kurumlar vergisi yüzde 21 seviyesindedir. Ayrıca eyalet bazlı vergiler de eklenebilir. Örneğin Delaware’de sabit bir franchise tax uygulanır. Türkiye ile ABD arasında çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması bulunmaktadır. Ancak bu anlaşmanın avantajlarından yararlanmak için doğru beyan ve gerekli formların doldurulması gerekir. Bir vergi danışmanından profesyonel destek almak bu süreçte büyük önem taşır.
Banka Hesabı Açmak
ABD şirketi kurulduktan sonra bir Amerikan banka hesabı açmak gereklidir. Bu hesap Stripe, PayPal gibi sistemlerden ödeme almak, harcamaları yönetmek ve fatura kesmek için kullanılır. Geleneksel bankalar fiziksel şube ve ABD adresi gerektirebilir. Ancak Mercury, Wise, Relay, Payoneer ve Brex gibi dijital bankalar bu süreci uzaktan ve belgelerle yönetilebilir hale getirmiştir. Bankalar genellikle şirket belgeleri, EIN, pasaport ve şirket faaliyet detaylarını talep eder. Bazı durumlarda video görüşme yapılabilir. Banka hesabı açıldıktan sonra online ödeme altyapılarına entegrasyon hızlı bir şekilde yapılabilir.
Marka ve Fikri Mülkiyet Koruması
ABD’de şirket kurduktan sonra girişiminize ait marka, yazılım, algoritma veya tasarım gibi fikri mülkiyet haklarını korumak için USPTO (United States Patent and Trademark Office) üzerinden marka tescili yapılabilir. Bu tescil hem Amazon, Shopify gibi platformlarda hem de yatırım süreçlerinde büyük avantaj sağlar. IP haklarının şirket üzerine kayıtlı olması, uzun vadeli yatırım süreçlerinde hukuki güvenlik sunar. C-Corp yapılar bu konuda daha sağlam bir zemin oluşturur çünkü yatırımcılar genellikle fikri mülkiyetin şirket adına tescilli olmasını ister.
Yıllık Yükümlülükler ve Raporlama
ABD’de kurulan her şirketin yıllık bazı yasal yükümlülükleri vardır. Bu yükümlülükler arasında yıllık rapor sunumu, franchise vergisinin ödenmesi, IRS’e vergi beyanında bulunulması, kayıtlı temsilcinin güncellenmesi ve şirket bilgileriyle ilgili değişikliklerin bildirilmesi yer alır. Bu raporlamalar yapılmadığında şirket pasif duruma geçebilir, ceza kesilebilir veya banka hesapları askıya alınabilir. Bu nedenle şirket kurulumunun ardından yıllık takvimin düzenli şekilde takip edilmesi ve tercihen bir muhasebe veya danışmanlık firmasıyla çalışılması önerilir.
Yatırım Süreçleri Açısından ABD Şirketi Kurmak
ABD merkezli şirket yapısı, özellikle yabancı yatırımcılarla çalışmak isteyen startup’lar için büyük avantaj sağlar. Delaware C-Corp yapısı, dünya genelindeki yatırımcılar tarafından en çok kabul gören yasal çerçevedir. Hisse senedi çıkarma, yatırım anlaşmaları, vesting, opsiyon planları ve hissedar sözleşmeleri bu yapı altında daha net ve şeffaf şekilde yürütülür. Yatırım almayı hedefleyen girişimler, şirket kuruluşundan itibaren bu yapıyı tercih ederek ilerlemelidir. Özellikle risk sermayesi fonları, genellikle ABD C-Corp yapısında bir şirkete yatırım yapmayı şart koşar.