Startup’lar İçin AB’de Şirket Kurma Rehberi

Avrupa Birliği (AB), yüksek satın alma gücüne sahip tüketici kitlesi, gelişmiş altyapısı, yatırımcı dostu politikaları ve dijitalleşmeye verdiği önem sayesinde startup’lar için oldukça cazip bir bölgedir. Özellikle e-ticaret, SaaS, fintech, mobil uygulamalar, yapay zeka ve dijital hizmet alanlarında faaliyet gösteren girişimler için AB ülkelerinde şirket kurmak, sadece ticari değil aynı zamanda yasal ve finansal avantajlar da sunar.

Bu kapsamlı rehberde, bir startup’ın Avrupa Birliği içinde nasıl şirket kurabileceği, hangi ülkenin hangi alanlarda daha avantajlı olduğu, kuruluş süreci, vergi sistemi ve dikkat edilmesi gereken tüm konuları detaylı şekilde ele alacağız.

1. Neden AB’de Şirket Kurulmalı?

Startup’lar için AB’de şirket kurmanın başlıca avantajları:

• Tek pazar erişimi: AB içinde kurulan bir şirket, tüm üye ülkelerde serbest ticaret yapabilir

• Gelişmiş altyapı: Lojistik, dijital servisler ve ödeme sistemleri oldukça güçlüdür

• Yatırım ortamı: Melek yatırımcı, VC fonları ve kamu hibeleri yaygındır

• Veri güvenliği ve dijital haklar: GDPR sayesinde kullanıcı verileri net kurallara tabidir

• Çifte vergilendirme anlaşmaları: Türkiye dahil birçok ülkeyle anlaşmalar mevcuttur

• İnovasyon destekleri: AB Horizon Europe ve benzeri fonlarla Ar-Ge teşvikleri sağlanır

AB, dijital ve yeşil dönüşümü öncelik haline getirmiştir. Bu sayede çevreci, teknoloji tabanlı startup’lar için yasal ve finansal teşvikler sunar.

2. Hangi AB Ülkesi Startup’lar İçin Daha Uygun?

Her AB ülkesinin kendine özgü avantajları ve sektör öncelikleri vardır. İşte en çok tercih edilen ülkeler ve sundukları imkanlar:

Estonya

• Tamamen online şirket kurma (e-Residency ile)

• Dijital hizmetler ve SaaS startup’ları için çok uygun

• Kurumlar vergisi yalnızca kâr dağıtıldığında uygulanır

• AB içinde düşük işletme maliyetleri

Almanya

• Avrupa’nın en büyük ekonomisi

• Sanayi, fintech, lojistik ve deep tech için güçlü altyapı

• Yatırımcı erişimi geniş

• Şirket kurmak biraz daha bürokratiktir ancak sürdürülebilir büyüme sunar

Hollanda

• Girişimcilik dostu yasal sistem

• Yüksek İngilizce konuşma oranı

• Uluslararası şirketler ve startup ekosistemi oldukça gelişmiş

• Holding ve IP gelirleri için vergi avantajları

İrlanda

• %12.5 kurumlar vergisi

• Google, Facebook gibi devlerin Avrupa merkezi

• Yazılım, SaaS ve dijital hizmet startup’ları için uygun

• İngilizce konuşulan bir ülke olması büyük kolaylık sağlar

Litvanya

• Fintech lisansı almak kolay

• E-para şirketleri için regülasyonlar net ve hızlı

• Operasyonel maliyetler düşüktür

• Startuplar için vize programları bulunur

3. Şirket Kuruluş Süreci (Genel Adımlar)

Her ülkeye göre süreç farklılık göstermekle birlikte, genel adımlar benzerdir:

1. Şirket türü seçilir (Limited, GmbH, BV, OÜ vb.)

2. Şirket adı belirlenir ve uygunluğu kontrol edilir

3. Kurucu ortaklar ve hissedarlar tanımlanır

4. Sermaye belirlenir ve banka hesabına yatırılır

5. Ana sözleşme (Articles of Association) hazırlanır

6. Resmi tescil başvurusu yapılır (ticaret siciline)

7. Vergi dairesine kayıt yapılır

8. İsteğe bağlı olarak KDV, çalışan sigortaları vb. işlemler tamamlanır

9. Bankacılık işlemleri ve dijital hizmet sağlayıcılarla entegrasyon yapılır

Birçok ülkede bu süreç 5 ila 15 iş günü arasında tamamlanabilir.

4. Şirket Türleri ve Yapılar

AB’de startup’lar için en çok tercih edilen şirket türleri:

• Limited Liability Company (Ltd, GmbH, BV, SARL): Ortakların sorumluluğu sınırlıdır.

• Sole Proprietorship: Tek kişilik yapı; genellikle küçük ölçekli girişimler için uygundur.

• Joint-stock company (AG, SA): Büyüme aşamasında halka açılmak isteyenler tercih eder.

• Holding company: Vergi planlaması ve IP haklarını merkezi yönetmek için tercih edilir.

Startup’ların büyük çoğunluğu ilk aşamada Limited yapıyı tercih eder.

5. Vergilendirme Sistemi

Avrupa’da her ülkenin kendi vergi oranları ve yapısı olsa da genel olarak startup’lar için şeffaf ve teşvik edici sistemler mevcuttur.

• Kurumlar vergisi: %9 (Macaristan) – %33 (Fransa) arasında değişir

• KDV oranı: Genellikle %19–%25 aralığında

• Geçişken vergilendirme (pass-through) yapısı yoktur

• IP gelirleri, lisanslama, yazılım ihracı gibi kalemlerde özel teşvikler sunulur

• Startup’lar için ilk yıllarda vergi muafiyeti veya düşük oran uygulanabilir

Ayrıca, Türkiye’nin birçok AB ülkesiyle çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması vardır.

6. Banka Hesabı Açma ve Finansal Operasyonlar

AB'de şirket kurduktan sonra yerel bir banka hesabı açmak genellikle zorunludur. Ancak bazı ülkelerde (Estonya, İrlanda, Hollanda) dijital bankalar üzerinden de işlem yapılabilir.

• Gerekli belgeler: Kuruluş sertifikası, vergi numarası, kimlik/pasaport, adres beyanı

• Bankalar genellikle şirket faaliyet detaylarını ve iş planını görmek ister

• Wise, Payoneer, Revolut Business gibi dijital çözümler küçük startup’lar için pratik alternatiflerdir

7. Startup Vizesi ve Oturum İzni

AB ülkelerinin çoğunda girişimcilere özel oturum izinleri ve startup vizeleri mevcuttur:

• Hollanda Startup Vizesi: 1 yıl geçerli, mentorluk desteği ile uzatılabilir

• Fransa Tech Visa: Hızlandırılmış oturum ve çalışma izni

• İspanya Startup Law: 2023’te çıkan yasa ile girişimcilere vergi indirimi ve kolaylık

• Litvanya ve Estonya: Dijital göçebeler ve startup sahipleri için özel vize sistemleri

Bu vizeler genellikle iş planı, sermaye yapısı ve yenilikçi model değerlendirmesi sonrası verilir.

8. Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Her ülkenin dili ve yerel mevzuatı farklıdır; yerel danışmanlık alınması tavsiye edilir

• Bazı ülkelerde fiziksel adres zorunluluğu vardır

• KDV sistemleri karmaşık olabilir; profesyonel muhasebe hizmeti alınmalıdır

• AB içinde satılan dijital hizmetler OSS sistemiyle tek merkezden beyan edilebilir

• GDPR kurallarına mutlaka uyulmalıdır; aksi takdirde yüksek cezalar vardır

9. Dijital Girişimler İçin Özel Avantajlar

• GDPR uyumluluğu ile global güven oluşturma

• AB fonlarından Ar-Ge, yeşil teknoloji, yapay zeka projelerine hibe desteği

• Yatırımcıya kolay erişim: Angel listeler, fonlar, kuluçka merkezleri

• Dijital altyapı: E-imza, e-fatura, dijital banka ve vergi sistemleri çok gelişmiş

• Yüksek internet penetrasyonu ve dijital tüketici alışkanlıkları